महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी सरकारने अनेक महत्त्वाच्या योजना राबवल्या आहेत. त्यामध्ये पीएम किसान योजना आणि नमो शेतकरी सन्मान निधी योजना या दोन योजना शेतकऱ्यांना मोठी आर्थिक मदत देतात. पीएम किसान योजनेचा १९ वा हप्ता शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा झाला आहे, मात्र नमो शेतकरी योजनेचा सहावा हप्ता अद्याप मिळालेला नाही. त्यामुळे शेतकऱ्यांमध्ये याबाबत प्रश्न निर्माण झाला आहे. या लेखात आपण नमो शेतकरी सन्मान निधी योजनेविषयी सविस्तर माहिती घेणार आहोत आणि सहावा हप्ता कधी मिळू शकतो याबाबत चर्चा करणार आहोत.
नमो शेतकरी सन्मान निधी योजना: काय आहे ही योजना?
महाराष्ट्र सरकारने राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी नमो शेतकरी सन्मान निधी योजना सुरू केली आहे. या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना दरवर्षी ६,००० रुपये अनुदान दिले जाते, जे तीन हप्त्यांमध्ये थेट त्यांच्या बँक खात्यात जमा केले जाते. प्रत्येक हप्त्यात २,००० रुपये मिळतात. या योजनेमुळे सुमारे ९१ लाख शेतकऱ्यांना फायदा होत आहे.
ही योजना केंद्र सरकारच्या पीएम किसान योजनेच्या धर्तीवर सुरू करण्यात आली आहे. त्यामुळे, केंद्र सरकारकडून मिळणाऱ्या ६,००० रुपयांसोबत महाराष्ट्र सरकार आणखी ६,००० रुपये देते, म्हणजेच राज्यातील शेतकऱ्यांना एकूण १२,००० रुपयांचे वार्षिक अनुदान मिळते.
पीएम किसान योजनेचा १९ वा हप्ता
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी २४ फेब्रुवारी २०२५ रोजी पीएम किसान योजनेचा १९ वा हप्ता शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा केला. या हप्त्यामुळे देशभरातील ९ कोटी शेतकऱ्यांना २,००० रुपयांची मदत मिळाली आहे.
महाराष्ट्रातील बहुतांश शेतकऱ्यांच्या खात्यात हे पैसे जमा झाले आहेत. मात्र, यावेळी पीएम किसानसोबत नमो शेतकरी योजनेचा हप्ता मिळालेला नाही. याआधी हे दोन्ही हप्ते एकाच वेळी मिळत होते, पण यावेळी सहावा हप्ता अद्याप आलेला नाही. त्यामुळे शेतकऱ्यांमध्ये संभ्रम आणि चिंता निर्माण झाली आहे.
शेतकऱ्यांची प्रतीक्षा आणि सरकारकडून अपेक्षा
सध्या शेतकरी नमो शेतकरी योजनेच्या सहाव्या हप्त्याची प्रतीक्षा करत आहेत. विशेषतः खरीप हंगामाच्या तयारीसाठी हा हप्ता खूप महत्त्वाचा आहे, कारण बियाणे, खते, शेतीसाठी लागणाऱ्या इतर गोष्टींसाठी हा पैसा उपयुक्त ठरतो.
अनेक शेतकरी संघटनांनी सरकारकडे हप्ता लवकर जाहीर करण्याची मागणी केली आहे. लहान आणि सीमांत शेतकऱ्यांसाठी हा हप्ता खूप महत्त्वाचा आहे कारण ते मोठ्या प्रमाणात सरकारी मदतीवर अवलंबून असतात.
आगामी अर्थसंकल्प आणि अपेक्षित घोषणा
महाराष्ट्राचे अर्थमंत्री अजित पवार आज राज्याचा अर्थसंकल्प सादर करणार आहेत. या अर्थसंकल्पात नमो शेतकरी योजनेसाठी काही महत्त्वाच्या घोषणा होण्याची शक्यता आहे.
सूत्रांनुसार, राज्य सरकार या योजनेत वार्षिक अनुदान ६,००० रुपयांवरून ८,००० किंवा १०,००० रुपयांपर्यंत वाढवू शकते. जर हे घडले, तर महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांना केंद्र आणि राज्य सरकार मिळून १४,००० ते १६,००० रुपयांचे अनुदान मिळू शकते.
नमो शेतकरी योजना: आतापर्यंतचा प्रवास
या योजनेच्या माध्यमातून महाराष्ट्र सरकारने पाच हप्ते यापूर्वीच वितरित केले आहेत. आतापर्यंत प्रत्येक शेतकऱ्याला एकूण १०,००० रुपये मिळाले आहेत.
ही योजना फक्त दोन हेक्टरपर्यंत जमीन असलेल्या शेतकऱ्यांसाठी लागू आहे. त्यामुळे लहान आणि सीमांत शेतकऱ्यांसाठी ही योजना फायदेशीर ठरत आहे.
सहावा हप्ता कधी मिळेल?
नमो शेतकरी योजनेचा सहावा हप्ता कधी मिळेल? याची अधिकृत माहिती सध्या उपलब्ध नाही. मात्र, अर्थसंकल्पानंतर याबाबत महत्त्वाची घोषणा होण्याची शक्यता आहे.
सामान्यतः, पहिला हप्ता एप्रिल-मे महिन्यात, दुसरा ऑगस्ट-सप्टेंबरमध्ये, आणि तिसरा डिसेंबर-जानेवारीमध्ये जमा केला जातो. काही अहवालांनुसार, सहावा हप्ता मार्च अखेरीस किंवा एप्रिलच्या पहिल्या आठवड्यात मिळू शकतो.
महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी इतर योजनाही उपयुक्त
नमो शेतकरी योजनेव्यतिरिक्त, महाराष्ट्र सरकारने शेतकऱ्यांसाठी इतर अनेक योजना सुरू केल्या आहेत. यामध्ये –
- मुख्यमंत्री सौर कृषी वाहिनी योजना
- म.ज्योतिबा फुले कर्जमाफी योजना
- कृषी समृद्धी योजना
या योजनांचा उद्देश शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवणे आणि त्यांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम करणे हा आहे.
निष्कर्ष: शेतकऱ्यांनी धीर धरावा
नमो शेतकरी सन्मान निधी योजना ही महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी मोठी मदत ठरत आहे. या योजनेमुळे त्यांना नियमित आर्थिक आधार मिळतो, जो शेतीसाठी आणि दैनंदिन गरजांसाठी उपयोगी ठरतो.
सध्या सहावा हप्ता विलंबित आहे, पण अर्थसंकल्पानंतर याबाबत सकारात्मक घोषणा होण्याची शक्यता आहे. शेतकऱ्यांनी अधिकृत घोषणेची वाट पाहावी.
सरकार लवकरच सहाव्या हप्त्याची तारीख जाहीर करेल, तसेच अनुदानात वाढ झाल्यास ते शेतकऱ्यांसाठी मोठा दिलासा ठरेल.
शेतकरी देशाचा कणा आहेत. त्यांच्या कल्याणासाठी सरकारने अधिक योजनांची अंमलबजावणी करावी, कारण शेतकऱ्यांचा विकास हाच देशाचा विकास आहे.